THƯ GỬI HỌC VIÊN
Xin chào các bạn!
Tôi là Liu Chang, giảng viên của trung tâm Tiếng Trung Liu Chang. Cảm ơn các bạn đã tìm đến với trung tâm, chúng tôi rất lấy làm hân hạnh đã được các bạn chọn làm người đồng hành trong hành trình học tập và rèn luyện Tiếng Trung của mình.
Nếu các bạn đã biết, tôi giảng dạy Tiếng Trung ở Việt Nam đã được hơn hai mươi năm. Trước hai mươi năm đó, tôi đã bôn ba đi qua nhiều nơi, trên khắp cả hai đất nước. Mỗi bước chân mở ra một điều mới lạ. Mỗi vùng đất đi qua lại thôi thúc tôi khám phá. Trên hành trình đó tôi đã từng làm nhiều nghề, từ làm công ăn lương, buôn bán, phiên dịch... Nhưng rồi cuối cùng, những mối duyên nợ trong đời lại đẩy đưa tôi đến với nghề dạy học, cũng là thỏa mãn điều say mê lớn nhất của tôi - được thấu hiểu thêm về nhân sinh, con người. Với mỗi nhân duyên tôi từng gặp trong đời, tôi đều cố gắng để thấu hiểu được: Họ là ai? Họ mong cầu điều gì? Điều gì là thứ họ cần?
Để hiểu được điều đó, tôi thường cố gắng đặt bản thân vào vị trí của người khác để tìm hiểu. Tôi tìm hiểu từng chút một, nhẫn nại. Tôi tìm hiểu những gì được coi trọng trong văn hóa nơi mỗi người sinh ra. Tôi tìm hiểu xem mỗi người sẽ tiếp xúc với những gì trong hoàn cảnh của họ. Tôi tự hỏi những suy nghĩ họ đang có đến từ đâu. Đặt mình vào cuộc sống của người khác, đó là cách mà tôi luôn học.
Chính cách thức đó đã ảnh hưởng tới suy nghĩ của tôi trong quá trình giảng dạy. Ở một số nơi người ta sẽ dạy cho các bạn một loạt các từ mới trong một buổi học, rồi bắt các bạn nhớ những từ đó. Khi các bạn chăm chỉ ôn luyện và thuộc làu được một, hai trăm từ, có thể các bạn sẽ thấy bản thân tiến bộ rất nhanh do học rất thuộc. Nhưng rồi, các bạn sẽ sớm nhận ra khi va chạm với thực tế rằng: các bạn không hiểu mình nên dùng những từ ngữ đó như thế nào, trong lúc nào. Dù cho bản thân nhớ rất nhiều từ vựng, nhưng lại không thể vận dụng trong giao tiếp.
Để dạy cho các bạn thật nhiều từ vựng tôi hoàn toàn có thể làm được. Là một giáo viên người bản xứ, tôi hoàn toàn có thể giúp cho các bạn viết chữ thật chỉn chu, phát âm thật chính xác. Tuy nhiên, giống như tôi còn nhớ một nhà văn Việt Nam đã viết, đại ý thế này:
"Âm nhạc không nằm ở những nốt nhạc mà ở cái khoảng không ở giữa những nốt nhạc. Giữa những nốt nhạc là âm nhạc. Giữa những con người là tình yêu. Những nốt nhạc và những con người không có ý nghĩa. Ý nghĩa nằm ở giữa chúng, ở giữa họ."
Tiếng Trung cũng vậy, nó không nằm trong những từ vựng đơn lẻ, mà nó nằm trong mối quan hệ giữa những từ ngữ trong câu, trong mối quan hệ ngữ cảnh giữa những con người. Chính vì vậy, tôi cho rằng một giáo viên ngoại ngữ phải thấu hiểu và mang được cả tinh thần, văn hóa của hai đất nước đến với người học.
Trong mỗi buổi học, tôi cố gắng dạy cho học viên của mình chỉ một số ít từ vựng, nhưng các từ đó lại được dạy qua những câu có nghĩa. Thông qua các câu, học viên có thể hiểu được ngữ cảnh, hiểu cách vận dụng chúng trong thực tế. Hiểu được câu thì tự khắc sẽ nhớ được từ. Hiểu được từ thì tự khắc sẽ nhớ được chiết tự. Vì Tiếng Trung sử dụng chữ tượng hình, nên mỗi chữ đều là hình ảnh tượng trưng cho một quan niệm của người Trung Quốc với sự vật. Nhớ mặt chữ chỉ là thuộc được cái vỏ, nhưng hiểu được nghĩa, các bạn sẽ nhớ tất cả mọi thứ.
Điều quan trọng nhất là sự để tâm thấu hiểu. Đối với tôi, đó vừa là mục đích vừa là phương pháp tôi đã đúc kết được trong hành trình suốt hai mươi năm qua. Đó cũng là cách thức mà tôi nghĩ các bạn có thể áp dụng trong quá trình học tập ngoại ngữ của mình: Tập nhìn bằng con mắt của người khác để thấu hiểu.
Đây là những lời tâm sự thật lòng tôi muốn gửi đến các bạn. Mong rằng trong hành trình này chúng ta có thể thấu hiểu về nhau. Cảm ơn các bạn đã chọn chúng tôi làm người đồng hành trên đường đời thiên lý.